Jak pozbyć się syfu z komputera (niechcianych programów, toolbarów, wirusów)

W jednym z ostatnich filmów pokazałem Wam, jak w prostu sposób uniknąć instalacji znacznej części niechcianego oprogramowania. Ten wpis uzupełni tamten film o wiedzę, jak się tego syfu pozbyć.

Jak nie instalować syfu w komputerze?

Pacjent na stole

Korzystając z okazji, że akurat na miejsce do mojego serwisu trafił komputer z bardzo charakterystycznymi objawami:

"Panie, komputer mi muli"

Miałem okazję nagrać kompletny poradnik dla osób mniej zaawansowanych, jak poradzić sobie z upierdliwymi toolbarami oraz niechcianymi programami z autostartu.

Pacjent nazywa się Toshiba Satellite L550D-12H i przybył do mnie z osiedla obok.

Diagnoza

To pierwszy etap jaki wykonuję. Ta wiedza potrzebna mi jest do określenia dalszego leczenia. Jeżeli stopień zasyfienia jest za duży, należy podjąć chemię w postaci HijackThis lub ComboFix`a. I tu już uwaga - jeżeli nie macie pojęcia, co to jest log systemowy, jak go czytać, niech nawet przez myśl Wam nie przejdzie skorzystanie z tych dwóch narzędzi, a szczególnie z ComboFix. Mimo topornego interfejsu są to bardzo zaawansowane narzędzia, które umożliwiają dostęp użytkownikowi do najciemniejszych zakamarków systemu. Dzięki temu narzędzia te są bardzo skuteczne, ale i w nieodpowiednich rękach bardzo niebezpieczne. A przecież chcemy system wyczyścić, a nie go instalować na nowo - prawda?

Pracę zaczynam więc od sprawdzenia dwóch objawów - wchodzę w menu start, wpisuję "uruchom" i odpalam narzędzie. W menu "Uruchom" wklepuję magiczną komendę: "msconfig". Nowo otwarte okno pokazuje dwie dla mnie ważne rzeczy:

- usługi uruchamiane wraz z systemem

- programy startujące wraz z systemem

(Kliknij aby powiększyć)

(Kliknij aby powiększyć)

(Kliknij aby powiększyć)

W przypadku WIN8/8.1 programy startujące wraz z systemem dostępne są w Menadżerze zadań (zakładka "Uruchamianie").

Tutaj odznaczam wszystkie niepotrzebne programy z autostartu, zostawiam tylko te, które startować muszą, lub użytkownik chce, żeby startowały wraz z Windows (tak może być np. ze Skype, który też tu będzie widoczny).

Optymalizacja usług to temat na osobny poradnik, a sens oraz sposób optymalizacji już poruszałem w tym filmie:

Drugim etapem - wciąż diagnozy - jest wejście w panel sterowania, a następnie w menu dodaj/usuń programy. Część niechcianych dodatków będzie widoczna również tutaj. Przykład z leczonego pacjenta:

(Kliknij aby powiększyć)

(Kliknij aby powiększyć)

Shopping App by Ask, Search App by Ask, TechStorm, SAIePlus czy InetStat. Te programy korzystając z narzędzia Windows po prostu usuwam. Często w sieci można spotkać różne opinie, w tym wiele pozytywnych, o programach alternatywnych służących do odinstalowania jakiegokolwiek programu. Przykładem takiego narzędzia jest  Revo Uninstaller. Dla mnie osobiście stosowanie tego typu rozwiązań jest chybione. Najczęściej dublują funkcję Windows, a same niepotrzebnie zajmują miejsce na dysku, co gorsza działają w tle zajmując pamięć i zasoby obliczeniowe procesora. Jak do tego dołożymy aktualizację automatyczną, mamy dodatkowy program, który najlepiej usunąć... Co daje taki przykładowy Revo Uninstaller? Jedyną dla mnie, podkreślam - dla mnie - jego zaletą jest zgromadzenie kilku narzędzi systemowych w jednym miejscu. Ten konkretny program daje Wam możliwość zarządzania programami w autostarcie (uruchom->msconfig->Uruchamianie, a w W8.1 Menadżer zadać -> Uruchamianie robi dokładnie to samo), usunięcia wybranego programu (panel sterowania -> dodaj/usuń programy robi dokładnie to samo), czyszczenie historii przeglądarek i systemowej (systemowe oczyszczanie dysku robi to samo) itp. Dla mnie rzecz zbędna tym bardziej, że są lepsze narzędzia jak CCleaner oferujące powyższe funkcje, plus kilka dodatkowych przy szybszym działaniu, jak czyszczenie rejestru systemowego.

Po tak wstępnie przygotowanym procesie, czas na właściwe pozbycie się śmieci z systemu.

(Kliknij aby powiększyć)

Niezbędnym narzędziem jest dla mnie Kaspersky Rescue Disk, do pobrania stąd:

>>Download<<

W obecnej chwili jest także nowsza wersja narzędzia konkurencji: Norton Bootable Recovery Tool - jednak jestem dopiero na etapie jego testów, a nie polecę Wam niesprawdzonego rozwiązania.

Pobieramy plik, który wypalamy na płycie, lub tworzymy bootowalnego pendrive. Narzędzie jakie możecie wykorzystać do tego celu to np. UltraISO do pobrania stąd (wystarczy wersja Trial):

>>Download<<

Gotowy nośnik wkładamy do portu lub napędu optycznego i startujemy z niego komputer. Jeżeli w BIOS nie jest domyślnie ustawione Bootowanie z płyty/USB zmieniamy taką opcję w BIOS (najczęściej do BIOS wchodzimy przez wciśnięcie klawisza Del, lub F2), lub jeżeli komputer taką opcję posiada - wybieramy jednorazowy start z wybranego nośnika np. płyty - najczęściej opcja ta ukryta jest pod klawiszami: F12 lub F11.

(Kliknij aby powiększyć)

(Kliknij aby powiększyć)

(Kliknij aby powiększyć)

Jeżeli opcja szybkiego bootowania jest niedostępna - w BIOS szukamy opcji: BOOT lub podobnie i na pierwszym miejscu ustawiamy napęd, w którym mamy nasz nośnik z KRCD.

(Kliknij aby powiększyć)

Teraz trzeba przebrnąć przez wstępną konfigurację programu, w której wybieramy język, zgadzamy się na umowę licencyjną i wybieramy tryb pracy (zalecam graficzny) programu.

(Kliknij aby powiększyć)

(Kliknij aby powiększyć)

(Kliknij aby powiększyć)

(Kliknij aby powiększyć)

Teraz najlepiej komputer zostawić w spokoju. Kaspersky uruchomi system w formie LiveCD, po czym zamontuje nasze lokalne dyski i uruchomi program. W zależności od podziału na partycję oraz ilości dysków, układ w menu głównym programu może wyglądać np. tak:

(Kliknij aby powiększyć)

Widzicie, że do góry jest wyraźny czerwony znaczek/ikona? To nie oznacza, że komputer jest zainfekowany, bo tego jeszcze nie zdążył sprawdzić, ale że jest nieaktualna baza sygnatur wirusów.

A i tu od razu słówko wyjaśnienia. Spora część, o ile nie większość, osób nie widzi różnicy pomiędzy Trojanem a Wirusem, o innych zagrożeniach nie wspominając, więc umownie pozwolę sobie wszystkie zagrożenia nazywać "wirusami".

Najpierw przechodzimy więc do zakładki My Update Center i aktualizujemy bazę sygnatur. Oczywiście, aby to było możliwe nasz komputer musi mieć połączenie z siecią. Niestety może się zdarzyć (a zdarza się często), że nie zostanie wykryta i zainstalowana Wasza karta sieciowa - dlatego zalecam w miarę możliwości połączenie przewodowe, choćby i z użyciem transmitera.

(Kliknij aby powiększyć)

(Kliknij aby powiększyć)

Jeżeli proces aktualizacji zakończy się powodzeniem to, co było czerwone, staje się zielone i można ruszać dalej - czyli zaczynamy skanowanie.  Wracacie do zakładki Objects Scan, zaznaczacie wszystko co się da i klikacie na: "Start Objects Scan".

Skanowanie potrafi trwać wiele godzin, a w zależności od wykrytego zagrożenia oraz stopnia powagi sytuacji - ikona diody zmieni swój kolor na pomarańczowy lub czerwony, sygnalizując konieczność podjęcia akcji ratunkowej. Więcej w tej materii znajdziecie w materiale video:

(dostępny wkrótce)

Dlaczego stosować tego typu rozwiązanie, a nie np. zainstalowany i zaktualizowany program antywirusowy? Przede wszystkim z uwagi na dostępność do danych. Tylko w takiej postaci program będzie miał dostęp do pełnych zasobów systemowych i będzie mógł przeskanować dosłownie wszystko. Skanowanie nawet w trybie awaryjnym nie jest zwyczajnie tak dokładne - dlatego polecam ten sposób.

Teraz wystarczy uruchomić ponownie system i skorzystać z drugiego narzędzia AdwCleaner, do pobrania stąd:

>>Download<<

AdwCleaner jest przede wszystkim programem darmowym, nie instalujemy go w systemie, nie wyklucza się z KRCD. Jego zadaniem jest usunięcie niechcianego oprogramowanie (PUP), a nie czyszczenie systemu z wirusów - to już robiliśmy. No i co jest dla mnie bardzo ważne - radzi sobie doskonale z większością spotykanych przeze mnie u Klientów zagrożeń (w tym toolbary).

Programu nie instalujemy, po pobraniu go odpalamy, zgadzamy się na warunki licencji i mamy gotowe do pracy narzędzie. Skanujemy komputer (menu Scan), a po pomyślnym procesie skanowania wybieramy opcję czyszczenia (cleaning). 

(Kliknij aby powiększyć)

Aby proces czyszczenia był kompletny, należy ponownie uruchomić komputer. Kiedy ten zostanie włączony, a system załadowany, dostaniemy do wglądu raport, który wygląda tak:

(Kliknij aby powiększyć)

z czyszczenia.

Zasadnicza część czyszczenia jest już w tym momencie skończona. Teraz warto zająć się usunięciem zbędnych plików cookies, historii przeglądanych stron itd. Jest to tym bardziej istotne, że wciąż w historii mogły zostać zapisane informacje o stronach, na które tak na prawdę nie chcieliśmy wchodzić. Co gorsza, ciasteczka też mogły pozostać - w efekcie może nastąpić szybki nawrót choroby, a pacjent zawita ponownie na leczenie.

Ja do tego celu używam narzędzia o nazwie CCleaner. 

>>Download<<

Czyszczę zarówno system, jak i rejestr systemowy. Po zakończonym procesie nie jest konieczne ponowne uruchomienie komputera.

(Kliknij aby powiększyć)

Gratuluję! Jeżeli dobrnąłeś do końca, jesteś Gość!!!! Teraz zobacz to:

(Kliknij aby powiększyć)

Efektem czyszczenia jest nie tylko odwirusowany system, wolny od niechcianych toolbarów i dodatków, ale także więcej miejsca na dysku. To niestety niesie za sobą większą fragmentację plików. O tym, czym jest fragmentacja, mówię również w filmie:

(Dostępny niebawem)

Warto użyć więc dobrego narzędzia, aby pliki ponownie scalić. Przyda się do tego albo narzędzie systemowe, albo inne oprogramowanie. Ja korzystam z Defragglera, ale nie jest to jedyne słuszne rozwiązanie, w zupełności możecie się zadowolić również narzędziem systemowym.

Na tym moja praca z pacjentem, w tym przypadku Satellite L550D, dobiega końca. Komputer jest gotowy do oddania Klientowi - bez formatu ;)

P.S Cały poradnik powstał w oparciu o operację na żywym pacjencie. Czyszczeniu i optymalizacji został poddany komputer Klienta, nie jest to tekst spreparowany na potrzeby artykułu lub filmu.

SHARE